فازمتر
فازمتر یا فازنما یکی ابزارآلات قدیمی و پراستفاده است که معمولا در هر جعبه ابزاری وجود دارد. درواقع فازمتر ابزار کار برقکارها است. از فازمتر برای نشان دادن وجود یا عدم وجود اختلاف پتانسیل و همچنین تشخیص سیم فاز و نول استفاده می شود.فازمتر ابزار سبکی بوده و شکل ظاهری فازمترها بسیار شبیه پیچ گوشتی است و معمولا سری آنها همان سری پیچ گوشتی است و این به کاربری آنها افزوده است.
فازمتر درواقع یه مدار باز است که در صورتی که در معرض اختلاف پتانسیل و بدن انسان قرار گیرد، مدار آن کامل شده و چراغ کوچکی که در دسته آن تعبیه شده روشن میشود. برای این منظور نوک فازمتر وارد پریز برق یا سیم میشود در این حالت باید یکی از انگشتان دست در قسمت فلزی انتهایی فازمتر قرار گیرد تا بدن انسان به صورت رسانا عمل کرده و جریان از طریق انگشت و بدن انسان به زمین منتقل شود. در داخل فازمتر یک چراغ کوچک و یک مقاومت چند مگا اهمی قرار دارد که وقتی مدار از طریق دست انسان بسته میشود، جریان از این مقاومت و چراغ عبور کرده و چراغ را روشن میکند. در صورتیکه روی یک عایق ایستاده باشیم و جریان به زمین منتقل نشود، این مدار بسته نخواهد شد و چراغ فازمتر روشن نمی شود و این باعث بروز خطا در عملکرد فازمتر میشود. در واقع انسان در این مدل نقش سیم و زمین نقش فاز نول را دارد در صورتیکه هر یک از این دو نباشند، فازمتر به درستی عمل نخواهد کرد.
این نوع فازمتر سادهترین و ارزانترین مدلی است که مورد استفاده قرار میگیرد و معمولا در بیشتر جعبه ابزارها یافت میشود. به این مدل فازمتر، مدل یک سر تماسه هم گفته میشود زیرا تنها یک طرف آن با مدار در ارتباط است و برای تکمیل مدار از بدن کاربر برای عبور جریان استفاده میشود. معمولا به شکل پیچ گوشتی است و در حین استفاده آن باید دقت کرد که خیس نباشد زیرا در این صورت ممکن است به کاربر شوک وارد کند.
فازمتر دو سر تماسه نوع دیگری از فازمترها هستند که برای عبور جریان و بسته شدن مدار، به جای بدن انسان از سیم استفاده میکنند. به این صورت که یک طرف آن ها مانند فازمتر یک سر تماسه شبیه پیچ گوشتی است و با سیم یا پریز برق تماس دارد ولی به سر دیگر آن سیم متصل است و جریان از طریق این سیم به زمین منتقل می شود. درون این نوع فازمتر هم یک چراغ به عنوان سیگنال تشخیص وجود دارد. از مدل فازمتر دو سر تماسه برای قطعات الکترونیکی خودرو استفاده می شود. از آنجایی که سیم مستقیما روی زمین قرار میگیرد، خطر برق گرفتگی آن بسیار پایین است.
مدل سوم که جدیدترین و ایمنترین نوع فازمتر است، فازمتر غیرتماسی نام دارد. در این مدل از سیم و یا بدن انسان برای عبور جریان استفاد نمیشود. درواقع فازمتر اصلا با سیم تماس پیدا نمیکند بلکه در نزدیک آن قرار میگیرد و از طریق میدان الکتریکی اطراف سیم و تغییرات آن برای تشخیص فاز و نول استفاده میکند. چون با سیم تماس ندارد و نیازی به لخت کردن سیم نیست این نوع فازمتر ایمنتر است و فقط کافی ست که این فازمتر را اطراف سیم حرکت دهیم البته این نوع فازمتر برای سیمهایی که روکش بسیار ضخیم دارند، مناسب نیست.
از فازمتر دیجیتال برای تشخیص هر دو جریان DC و AC میتوان استفاده کرد. بعلاوه در فازمتر دیجیتال اندازه ولتاژ و اندوکتانس بر روی یک صفحه نمایش، نشان داده میشود. بسیاری از این نوع فازمترها با فشردن دکمه فازمتر و تماس دست کار میکنند و در واقع از نوع یک سر تماسی هستند ولی برخی از فازمترهای دیجیتال تنها با قرار گرفتن در مجاورت سیم و بدون تماس میتوانند روشن شوند و یا صدا تولید کنند.
فازمتر القایی یک نوع فاز متر حرفهای است که علاوه بر تشخیص فاز و نول و اندازه گیری ولتاژ و تست ولتاژAC وDC، میتواند فرکانس و مقاومت قطعه مورد نظر را هم اندازه بگیرد.
تا اینجا انواع مختلف و رایج فازمتر را عنوان کردیم. از آنجایی که این ابزار کاربردهای گسترده ای دارد در ابعاد و انواع مختلف از فازمتر جیبی در ابعاد کوچک تا فازمتر فشار قوی که در ابعاد بسیاربزرگ برای تست برقدار بودن خطوط انتقال و پستهای توزیع برق فشار قوی در نیروگاهها ساخته میشوند.
خرید فازمتر
برای خرید این ابزار کاربردی باید نکات و مواردی را در نظر داشته باشید که در این قسمت به آنها میپردازیم. از آن جایی که لازمه خرید هر ابزای آگاهی کامل نسبت به آن ابزار و انواع مختلف آن است، لازم است که ابتدا نوع فازمتر که در قسمت بالا به آن پرداختیم برحسب نیاز خود انتخاب کنید. بعد از آن به جنس و نوع سری فازمتر توجه کنید. جنس سری معمولا از آلیاژ فولاد، کروم وانادیوم، استیل و … است. مهمترین نکنه این است که سری باید ضد زنگ باشد تا سالهای زیادی بدون مشکل کار کند و اینکه سری فاز متر میتواند دوسو و یا چهارسو باشد. فازمترهایی که قابلیت تعویض سری دارند، شما را از داشتن چند پیچ گوشتی به صورت جداگانه در جعبه ابزارتان بی نیاز میکنند پس میتوانید در حین خرید این نکته را هم مد نظر قرار دهید. بدنه فازمتر باید از جنس پلاستیک مقاوم و بادوام باشد تا در صورت کار کردن با پیچهای محکم و اعمال فشار زیاد نشکند. بعلاوه بدنه این نوع ابزار باید به خوبی عایق کاری شده باشد. به نوع لامپ که در واقع همان سیگنال تشخیصی دستگاه و از قسمت های مهم دستگاه است هم دقت کنید. در مدلهای قدیمی فازمتراز چراغهای معمولی با روشنایی کم استفاده میشد اما در مدلهای جدید از چراغهای نئونی استفاده میشود که حتی در نور روز هم به راحتی نور آن دیده میشود و نوسانات کمتری هم دارد.
در خرید اینترنتی فازمتر همه موارد و نکات بالا را متوانید در قسمت مشخصات فنی محصول در سایت فروش ابزارآلات مشاهده کنید و با آگاهی کامل نسبت به خرید فازمتر مورد نظرتان اقدام کنید.
قیمت فازمتر
این ابزار در انواع و اندازههای گوناگون با تکنولوژیهای مختلف ساخته میشود به همین دلیل قیمتهای متنوعی از چند هزار تومان تا چند میلیون تومان میتواند داشته باشد. مسلم است که قیمت فازمتر جیبی ساده از قیمت فازمتر دیجیتال و فازمتر القایی کمتر است. به طور کلی قیمت فازمتر حرفه ای از سایر انواع بیشتر بوده و کاربری آن هم متفاوت است و از آن میتوان برای موارد حساستر و مهمتری استفاده کرد زیرا در آنها احتمال خطا و بروز مشکل کمتر است و همچنین ایمنتر هستند. برای مثال قیمت فازمتر فشار قوی از همه انواع دیگر بیشتر بوده و از آن برای کارهای خیلی حساستری در پستها و نیروگاههای برق استفاده میشوند و ضریب اطمینان در آنها بسیار بالا است. به طور کلی باید قبل از خرید نوع نیازتان را در نظر گرفته و با توجه به آن اقدام به خرید کنید و سعی کنید برای این ابزار مهم بودجه کافی در نظر بگیرید.