پرسش‌ها
یکی از وسایل کاربردی در صنعت و مصارف خانگی، دریل است. دریل اجزای مختلفی دارد که یکی از آنها، زغال است. زغال دریل نقش مهمی در کارکرد و طول عمر آن دارد. اگر سر و کارتان با انواع دریل است، این مطلب مناسب شماست؛ زیرا شما را با زغال دریل بیشتر آشنا کرده و در کنار معرفی انواع زغال، علائم تمام شدن زغال دریل را هم بیان می‌کند.
کار زغال در دریل چیست؟
یکی از بخش‌هایی که در دریل باید بشناسید، زغال دریل است. به زغال دریل جاروبک، برس کربنی یا براش کربن نیز می‌گویند. ذغال قطعه‌ای غیر فلزی اما رساناست که در موتورهای الکتریکی وظیفه انتقال جریان از موتور به سایر قطعات را به عهده دارد.
همان‌طور که می‌دانید دریل ابزاری چرخشی است، در این نوع ابزار، برای انتقال جریان از موتور به سایر قطعات، به قطعه‌ای به نام زغال نیاز است. به عبارتی زغال وظیفه برق‌رسانی به قطعاتی که کار چرخش را انجام می‌دهند، به عهده دارد.
به عبارتی می‌توان گفت زغال در ابزارهای برقی، وظیفه یکسوسازی جریان را به عهده دارد. بدین صورت که جریان برق وارد زغال شده و با اتصال به کلکتور، یکسوسازی شده و وارد سیم پیچ‌های موتور می‌شود. در برخی از دستگاه‌ها، ذغال درون دستگاه و گاهی بیرون و روی بدنه دستگاه قرار دارد. زغال دریل انواع مختلفی دارد که در بخش بعد آنها را معرفی کردیم.
👈 جهت مشاهده و مقایسه مشخصات خرید و قیمت دریل، از طریق لینک مشخص شده وارد فروشگاه ابزار رضا شده و لیست قیمت انواع دریل برقی و دستی و شارژی را بررسی کنید.
چند نوع ذغال دریل داریم؟
زغال صنعتی از گرافیت و کربن ساخته شده است. نوع زغال، سختی، چگالی و مقاومت آن بر روی کارکرد دستگاه برقی تاثیر زیادی دارد. همچنین خرابی یا بی کیفیت بودن آن هم بر روی عمر مفید دستگاه تاثیرگذار است. در ادامه چهار نوع از انواع ذغال در دستگاه دریل را معرفی می‌کنیم:
1. زغال گرافیتی
یکی از قدیمی‌ترین انواع زغال سنگ حفاری، زغال سنگ گرافیت است. این زغال سنگ، استحکام بالایی دارد و برای موتورهای قدیمی با سرعت چرخش کم مناسب است. ذغال گرافیتی نسبت به بقیه زغال‌ها، درصد خالص‌تری کربن و گرافیت دارد و می‌تواند جریان 12 آمپر بر سانتیمتر مربع را از خود عبور دهد.
این زغال به دلیل اصطکاک زیاد، برای کلیدهای مدرن مناسب نیست. زغال گرافیتی در برابر خوردگی و مقاومت ایده‌آل نیست و در صورت استفاده مداوم از دستگاه دریل، در فواصل زمانی کمتری باید تعویض شود.
2. زغال الکترولیتی
زغال سنگ الکترولیتی اولین نمونه زغال سنگ در جهان است که در وسایل برقی قدیمی یافت می‌شود. این نوع زغال برای موتورهایی با چرخش کم، ولتاژ پایین و چگالی جریان کم مناسب است. وجه تمایز نوع زغال الکترولیتی نسبت به سایرین، در استحکام و چگالی آن است.
از این مدل زغال بیشتر برای جریان‌های مغناطیسی و القایی استفاده می‌شود. به دلیل مواد اولیه مرغوب می‌توان از زغال الکترولیتی در محیط‌های آلوده و با رطوبت و حرارت کم یا زیاد استفاده کرد. استفاده از زغال الکترولیتی در دریل‌های خانگی و کوچک، رایج نیست.
3. زغال رزین دار
زغال رزین‌دار همان‌طور که از نامش پیداست از ترکیب گرافیت با رزین تولید می‌شود. این نوع زغال سنگ، در برابر جریان الکتریکی مقاومت بالایی دارد. زغال رزین دار، ظاهری روغنی و صابونی دارد. این نوع زغال می‌تواند جریان 8 آمپر بر سانتیمتر مربع را از خود عبور دهد.
برای تشخیص زغال رزین‌دار اصل، دقت کنید زغالی که خریداری کردید، بوی روغن یا پارافین ندهد. زیرا برخی از نمونه‌های تقلبی، زغال گرافیتی آغشته به پارافین هستند که به‌عنوان ذغال رزین‌دار در بازار به فروش می‌رسند.
4. زغال فلزی
در ساختار زغال فلزی، در کنار کربن از فلز نیز استفاده شده تا جریان برق بیشتری را منتقل کند. مقاومت الکتریکی زغال فلزی بیشتر است. فلزات به کار رفته در این نوع زغال، نقره و مس هستند. کربن فلزی در برابر جریان الکتریکی بسیار مقاوم بوده و برای کاربردهای صنعتی و موتورهایی با قدرت بالا مناسب است.
یکی از اتفاقاتی که حین استفاده از دریل رخ می‌دهد، داغ شدن بیش از حد است که مقدار کم آن طبیعی است، در مقاله علت های داغ شدن دریل، دلایل و راه‌های پیشگیری از خطرات ناشی از آن را بیان کردیم.
آیا زغال برندهای مختلف دریل، با هم تفاوتی دارد؟
مانند سایر محصولات، مته‌های زغال سنگ برای برندهای مختلف با هم تفاوت دارند. اندازه، شکل و مدل‌های هر برند با دیگری متفاوت است، بنابراین زغال مناسب را با توجه به برند و مدل مته انتخاب کنید.
برای آشنایی با انواه مدل های مختلف دریل و کاربرد آنها، مقاله دریل چیست را مطالعه کنید.
برندهای مختلف زغال در بازار حضور دارند اما بهترین زغال برای دریل، زغالی است که درصد خالص‌تری کربن گرافیت داشته و همچنین برند و کارخانه سازنده آن معتبر باشد. هنگام خرید ذغال برای انواع دریل، با کیفیت‌ترین را انتخاب کنید، زیرا یک زغال از برندی معتبر، عملکرد و عمر مفید دستگاه شما را تضمین می‌کند.
5 علت جرقه زدن زغال دریل چیست؟
جرقه زدن در دریل امری طبیعی است ولی جایی این جرقه‌ها خطرناک می‌شوند و نیاز به توجه دارند که پشت سر هم باشند و به بیرون پرتاب شوند. جرقه‌های خطرناک معمولا بزرگ و سفید هستند. این جرقه‌ها اگر دریل برقی باشد در پریز برق و اگر دریل شارژی باشد در اطراف باتری رخ می‌دهند.
جرقه زدن دریل دلایل زیادی دارد که در اینجا به 5 مورد اشاره کردیم:
1. تو رفتگی سطح مس و سایش بیش از حد
در برخی مواقع در اثر فشار بیش از حد زغال به سطح کلکتور و همچنین اصطکاک زیاد، این سطح دچار تو رفتگی می‌شود. این تو رفتگی بین زغال و کلکتور فاصله ایجاد می‌کند که موجب جرقه‌هایی شدید می‌شود. استفاده از زغال‌های بی‌کیفیت و تقلبی یا فشار زیاد زغال به آرمیچر، در نهایت موجب بروز این مشکل می‌شود.
گاهی نیز خرابی سرهای مسی کلکتور و خوردگی شکاف بین آنها، به لبه شیار کلکتور آسیب رسانده و باعث اتصال کوتاه بین شکاف‌ها شده و در نهایت منجر به جرقه زدن می‌شود.
2. جابجایی یا خرابی جا زغالی
به مرور زمان، جا زغالی در اثر حرارت از بین برود و در نتیجه ذغال به درستی در آن قرار نگیرد که این عامل باعث جرقه زدن زغال می‌شود. برای رفع این مشکل باید جا زغالی را عوض کرد.
3. کثیفی سطح کلکتور
گرد و غبار و ذرات به جا مانده از زغال‌های بی‌کیفیت سطح کلکتور را کثیف کند. هنگامی که سطح کلکتور بر اثر گرد و غبار کثیف شود، انتقال نیرو و جریان برق به درستی انجام نمی‌شود. برای جلوگیری از این اتفاق باید هر بار بعد از استفاده و خاموش کردن دستگاه، با یک پارچه نرم و خشک سطح کلکتور را تمیز کرد.
4. کم شدن فشار فنر
فنر کنار زغال باعث می‌شود تا زغال با فشار به کلکتور چسبیده و اتصال برقرار شود. فرسودگی و غیراستاندارد بودن فنر، از مهم‌ترین عوامل کم شدن فشار فنر زغال است.
5. به پایان رسیدن عمر ذغال مورد استفاده
یکی دیگر از عوامل جرقه زدن دریل، تمام شدن زغال آن است، پس اگر موارد بالا دلیل جرقه نبودند، حتما زغال را چک کنید.
این 5 مورد دلایل جرقه‌های خطرناک دریل بودند که حتما باید هنگام کار با دریل به آنها توجه کنید.
تمام شدن زغال دریل چه علائمی دارد؟
از آن جایی که زغال از جنس گرافیت که یک فلز رساناست، ساخته شده است. در برابر خوردگی در اثر اصطکاک مقاومت بالایی دارد و قابلیت ساییدگی آسان حتی با جرقه کم را نیز داراست؛ به همین دلیل بعد از مدتی باید تعویض شود.
برخی از دریل‌ها پس از تمام شدن ذغال، به‌طور خودکار هشدار می‌دهند و این ویژگی مزیت بزرگی محسوب شده چون نقشی مثبت در کارایی دریل دارد. در دریل‌هایی که هشدار خودکار ندارند، باید از روی علائمی مانند جرقه زدن، فعال شدن فیوز، جرقه‌هایی صدادار و… به تمام شدن زغال پی برد.
اگر زمان زیادی از روز از دستگاه استفاده می‌کنید، هر دو هفته و در غیر این صورت بررسی‌های ماهانه هم راهی برای آگاهی از وضعیت زغال است.
در ادامه نشانه‌هایی که خبر از زمان تعویض ذغال می‌دهند را عنوان می‌کنیم:
- کاهش کارایی و عملکرد دریل
- جرقه زدن
- بوی سوختگی
- از کار افتادن یا عملکرد نامنظم دریل
- حرارت بالا در زمان کار کوتاه
زغال دریل بعد از چندین بار استفاده تمام می‌شود. علائمی که در بالا نام بردیم، هشداری برای فرا رسیدن زمان تعویض زغال هستند. برای آشنایی بیشتر با علائم تمام شدن زغال دریل، مقاله مربوطه را مطالعه کنید.
چگونه زغال دریل را عوض کنیم؟
مراحل تعویض ذغال دریل به صورت گام به گام به شرح زیر است:
- ایمنی: قبل از هر کاری، دریل را از برق بکشید یا باتری آن را جدا کنید. این کار از بروز هرگونه اتصال کوتاه یا شوک الکتریکی جلوگیری می‌کند.
- شناسایی محفظه ذغال: محفظه ذغال دریل معمولاً در قسمت پشت یا کناره‌های بدنه قرار دارد. این محفظه معمولاً با یک درپوش کوچک، پیچ یا گیره محکم شده است.
- باز کردن محفظه: با استفاده از یک پیچ‌گوشتی مناسب، درپوش یا پیچ‌های محفظه ذغال را باز کنید. اگر گیره دارد، آن را با دقت باز کنید.
- بیرون کشیدن ذغال قدیمی: ذغال‌های قدیمی را با دقت از محفظه خارج کنید. معمولاً یک فنر کوچک در پشت ذغال قرار دارد که باید با احتیاط از آن مراقبت کنید تا گم نشود.
- تمیز کردن محفظه: محفظه ذغال را از هرگونه گرد و غبار یا ذرات کربن پاک کنید. می‌توانید از یک برس کوچک یا هوای فشرده برای این کار استفاده کنید.
- جاگذاری ذغال جدید: ذغال‌های جدید را در محفظه قرار دهید. توجه داشته باشید که ذغال‌ها باید به درستی در جای خود قرار گیرند و فنر را در موقعیت مناسب خود قرار دهید.
- بستن محفظه: درپوش یا پیچ‌های محفظه را دوباره ببندید. اگر گیره دارد، آن را محکم کنید.
- تست دریل: دریل را به برق وصل کنید یا باتری را دوباره نصب کنید. دریل را روشن کرده و عملکرد آن را بررسی کنید. اگر دریل به درستی کار می‌کند، تعویض ذغال موفقیت‌آمیز بوده است.
نکات تکمیلی
- در برخی از مدل‌های دریل، تعویض ذغال ممکن است نیاز به باز کردن کامل موتور داشته باشد. اگر با این کار آشنایی ندارید، بهتر است این کار را به یک تعمیرکار متخصص بسپارید.
- همیشه از ذغال‌های جایگزین با کیفیت و مناسب برای مدل دریل خود استفاده کنید.
- اگر در حین تعویض ذغال با مشکل مواجه شدید، به دفترچه راهنمای دریل مراجعه کنید یا از یک تعمیرکار متخصص کمک بگیرید.
- تعویض منظم ذغال‌ها می‌تواند عمر دریل شما را افزایش دهد و از آسیب دیدن سایر قطعات جلوگیری کند.
- هنگام خرید ذغال جدید، به اندازه و شکل آن دقت کنید تا با دریل شما سازگار باشد.
- اگر دریل شما دارای دو ذغال است، بهتر است هر دو را همزمان تعویض کنید تا عملکرد بهتری داشته باشد.
سخن آخر
در این مطلب سعی کردیم اطلاعاتی از قبیل معرفی انواع ذغال، دلیل جرقه زدن زغال دریل و علائم تمام شدن ذغال را بیان کنیم. توجه به این نکات به سلامت و افزایش طول عمر دریل کمک خواهد کرد.