چه تفاوتی بین سرپیک برش و سرپیک جوش وجود دارد؟

سرپیک جوش و سرپیک برش، ابزارهایی هستند که جوشکارها، لوله‌کش‌ها و بسیاری از مشاغل صنعتی و ساختمانی از آن‌ها استفاده می‌کنند. این دو ابزار در کنار شباهت‌هایی که به هم دارند، تفاوت‌های محسوسی نیز با یکدیگر دارند. در این مطلب ابتدا به معرفی این دو سرپیک پرداخته و سپس تفاوت سرپیک برش و سرپیک جوش را را در موارد زیر باهم بررسی می‌کنیم:

• تفاوت از نظر کاربرد
• تفاوت از نظر قطعات تشکیل دهنده 
• تفاوت از نظر انواع و مدل‌ها

مهم‌ترین تفاوت‌های سرپیک جوش و سرپیک برش

به صورت خلاصه، اصلی ترین تفاوت‌های بین سرپیک جوش و سرپیک برش عبارتند از:

• شعله سرپیک جوش در مقایسه با سرپیک برشی، باریک‌تر، کنترل شده‌تر و دقیق‌تر است. 
• سرپیک برش دارای قوس متناوب است اما سرپیک جوش از شعله مداوم استفاده می‌کند.
• سرپیک برش نازل‌هایی با شعله قابل تنظیم دارد اما سرپیک جوش، دارای نازلی با طول و خروجی ثابت است.
• هر دوی این سرپیک‌ها ابزارهایی با سوخت گاز در دمای بالاهستند. اما سرپیک جوش چون از گاز پروپان استفاده می‌کند، از سرپیک برش راحت‌تر است.
• سرپیک برشکاری دارای نازل نوک تیز است و سرپیک جوش نازلی گرد و چند بخشی دارد.
• شیار ایجاد شده توسط نازل و کلاهک سرپیک جوشکاری، باریک‌تر بوده و برای استفاده از الکترود تزریقی مناسب است؛ اما شیار ایجاد شده توسط سرپیک برش این اجازه را به ما نمی‌دهد. 
• از سرپیک برش می‌توان برای برش، قطع فلز و گاهی اوقات برای جوش هم استفاده کرد، اما سرپیک جوش فقط برای اتصال قطعات کاربرد دارد.

برای آشنایی دقیق‌تر با سرپیک برشکاری، مقاله سرپیک برش چیست را مطالعه کنید.

تفاوت سرپیک برش و سرپیک جوش از نظر کاربرد

یکی از تفاوت‌های اصلی بین سرپیک برش و جوش، کاربرد این دو ابزار است. سرپیک جوش برای جوشکاری فلزات مختلف به‌کار می‌رود. سرپیک برش را می‌توان علاوه بر جوشکاری، برای برش فلزات مختلف نیز به‌ کار برد. 

این دو سرپیک از نظر نحوه کار با هم متفاوت‌اند. سرپیک برش، ابتدا بر روی سطح فلز فشار وارد کرده و به آن حرارت می‌دهد؛ این فرآیند تا زمان گداخته شدن و نارنجی شدن فلز اتفاق می‌افتد. در مرحله بعد به وسیله اهرم مربوط به اکسیژن، روی فلز اکسیژن دمیده می‌شود. در این مرحله فلز، اکسید می‌شود. در آخرین مرحله فلز برش داده می‌شود.

در زمان کار کردن با سرپیک جوشکاری، ابتدا باید محل مورد نظر را با استفاده از شعله تا زمانی‌که فلز به اندازه کافی جوش بخورد، حرارت داد. اصولا برای محکم شدن محل جوشکاری، مقداری گاز اکسیژن به آن دمیده می‌شود.

به‌طور کلی می‌توان گفت یکی از شباهت‌های سرپیک برش و جوش، عملکرد و گازهای مورد استفاده است. اما تفاوت این دو سرپیک این است که در سرپیک برش، واکنش شیمیایی انجام شده از گاز اکسیژن باعث اکسید شدن فلز می‌شود. در فرآیند جوشکاری، واکنش شیمیایی باعث محکم شدن محل جوش می‌شود. این نکته مهم‌ترین تفاوت سرپیک جوش و برش است. 

همچنین سرپیک جوشکاری بر اساس فشار گاز خروجی تقسیم‌بندی می‌شود؛ اما سرپیک برش بر اساس ترکیب گازها شامل طبقه‌بندی‌های مختلفی می‌باشد.

برای آگاهی از قیمت سرپیک جوش و سرپیک برش، روی لینک مربوطه کلیک کنید.

تفاوت سرپیک جوش و برش از نظر قطعات تشکیل دهنده 

قطعات و ابزار تشکیل دهنده این دو سرپیک با هم تفاوت‌هایی دارند که در ادامه قطعات هر کدام را به‌طور مجزا بیان می‌کنیم.

سرپیک جوشکاری از قطعات مختلفی تشکیل شده است. این قطعات عبارتند از:

• سری نازل جوش
• لوله نازل جوش
• شیلنگ گاز
• مخزن یا سیلندر گاز
• دسته یا بدنه
• شیر تنظیم فشار خروجی

قطعات زیر اجزای تشکیل‌دهنده سرپیک برش هستند:

• مشعل
• رگلاتور
• شیر یک طرفه
• سیلندر گاز
• شیلنگ گاز

تفاوت سرپیک جوش و سرپیک برش از نظر انواع مختلف آن‌ها

یکی از راه‌های تشخیص تفاوت‌های این دو سرپیک، شناختن انواع مختلف آن‌هاست. سرپیک‌های برش و جوش، مدل‌ها و انواع مختلفی دارند. 

انواع سرپیک برش

سرپیک‌های برش انواع مختلفی دارند. اما به‌طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• سرپیک برش یک تکه
• سرپیک برش دو تکه

این دو نوع سرپیک تفاوت محسوسی با هم ندارند و تنها اختلاف‌شان در تعداد اجزای نازل آن‌هاست. سرپیک دو تکه قطعات بیشتری دارد، این قطعات به آسانی جدا شده و به همین دلیل جای کمتری اشغال می‌کنند. مزیت دیگر سرپیک برش دو تکه این است که می‌توان فلزات ضخیم‌تری را با آن برش داد. 

سرپیک برش دو تکه نیز به سه گروه تقسیم می‌شود که این دسته‌بندی بر اساس ترکیب گاز سوختنی با اکسیژن است:

• شعله اکساینده: در ترکیبات این شعله، اکسیژن بیشتری دیده شده است.
• شعله خنثی: در این شعله میزان اکسیژن و گاز سوختنی برابر است.
• شعله Carburizing: در این شعله میزان گاز سوختنی بیشتر از اکسیژن است.

از سه مورد گفته شده در بالا، برش خنثی بهترین گزینه است که در آن میزان اکسیژن و گاز سوختنی برابر است.

در کنار این نوع دسته‌بندی استاندارد، مدل‌های دیگری هم در بازار موجود است. این مدل‌ها جدا از یک تکه یا دو تکه بودن‌شان، به نام سازنده و برندشان معروف شدند. برخی از این برندها سرپیک زینسر آلمان (Zinser)، ویکتور آمریکا و مورکس انگلیس هستند. حال که تا اینجا با انواع سرپیک‌های برش آشنا شدید، وقت آن است انواع سرپیک جوش را هم بشناسید.

انواع سرپیک جوشکاری

سرپیک‌های جوشکاری، با توجه به فشار گاز خروجی به دو گروه سرپیک جوش کم‌فشار و پر فشار تقسیم می‌شوند؛ زیرا فشار گاز با ضخامت فلز مورد نظر جوشکاری مرتبط است. سرپیک‌های جوشکاری از نظر نوع سوخت مصرفی، سایز دسته، تعداد شیر کنترل، طول لوله نازل، سایز خروجی نازل، تک یا دوبل بودن خروجی و شکل مستقیم یا زاویه‌دار لوله، انواع مختلفی دارند.

چه با سرپیک برش کار کنید یا سرپیک جوش، باید نکات ایمنی را رعایت کنید. در ادامه به برخی از این نکات اشاره کردیم.

نکات ایمنی مشترک در استفاده از سرپیک جوش و برش

تا به اینجا از تفاوت‌ سرپیک جوش و برش صحبت کردیم. هر چقدر این دو با هم تفاوت داشته باشند؛ اما رعایت نکات ایمنی در هر دو ضروری است. این نکات ایمنی عبارتند از:

• کار با هر دو سرپیک برش و جوش، به کارکرد صحیح مخازن، لوله و سایر اجزا نیاز دارد. تمام موارد باید در شرایط خوبی باشند و محیط کار نیز ایمن باشد. از ایجاد موقعیت‌های خطرناک مثل نشت سوخت یا احتراق خود به خودی گازهای مورد استفاده خودداری کنید. هنگام کار باید از محافظ صورت، لباس و کفش‌های سنگین استفاده کنید تا جرقه‌های ایجاد شده، شما را نسوزاند. 
• حین کار با سرپیک برش و جوش، مواد اشتعال‌زا خارج از محدوده قرار دهید تا موجب آتش‌سوزی نشود.
• تا جای ممکن از دسته پیک مخصوص برش و جوش مناسب برای همان کار استفاده کرده و از نازل سرپیک‌ها برای اهداف متفرقه استفاده نکنید.
• هنگام استفاده از سرپیک جوش، شعله باید با یک محافظ آزبست یا یک قطعه محافظ دیگر در برابر اپراتور محافظت شود تا گرما بر آن تاثیر نگذارد.
•  مراقب قطعات فلز و سرباره‌ها باشید و روی آن پا نگذارید زیرا این فلز داغ زیره کفش را سوزانده و به پای شما آسیب می‌رساند. همچنین کپسول‌های آتش‌نشانی مناسب هم باید در دسترس باشند.

سخن آخر

همان‌طور که می‌دانیم سرپیک برش و جوش از مهم‌ترین لوازم جوشکاری هستند که از نظر عملکرد به هم شباهت‌هایی دارند. در این مطلب متوجه شدیم که سرپیک برش می‌تواند برای جوش و برش مورد استفاده قرار گیرد؛ البته در جوشکاری به قدرت سرپیک جوش نمی‌رسد. از تفاوت‌های سرپیک جوش و برش می‌توان به تعداد اجزا و قطعات، نوع نازل و سایز خروجی اشاره کرد. بنابراین در هنگام انتخاب حتما به تفاوت‌های این دو توجه کرده تا بهترین انتخاب را داشته باشید.